Có một mảnh đất kỳ diệu nằm giữa lòng nhân gian, nơi ấy không phân định bốn mùa bằng nắng mưa, không đo đếm thời gian bằng ngày tháng. Đó là thế giới của văn chương nghệ thuật – một khu vườn bất tận nơi những đóa hoa chữ nghĩa đua nở, những tán lá ngôn từ xanh tươi. Nhưng khác với vẻ đẹp tự nhiên của cỏ cây, vườn văn ấy chỉ thực sự sinh sôi khi có bàn tay con người chăm chút. Và nếu nhà văn là kẻ gieo hạt đầu tiên, thì bạn đọc chính là những người làm vườn tận tụy, quyết định số phận của mỗi tác phẩm – liệu nó sẽ là đóa hoa ngát hương dưới nắng mai hay lặng lẽ tàn phai trong cát bụi.
Người nghệ sĩ, trong khoảnh khắc sáng tạo cô đơn, đã thả vào không gian một linh hồn chữ. Đó là đứa con tinh thần mang theo bao khát vọng, trăn trở, được kết tinh từ máu thịt và tâm hồn. Nhưng tác phẩm ấy, tự thân nó, mới chỉ là một khả thể, một bản nhạc chưa được cất lên, một đóa hoa chưa tỏa hương. Nó cần một cuộc gặp gỡ, một sự hồi sinh. Và bạn đọc chính là người thổi linh hồn ấy vào trang sách, biến những con chữ tĩnh lặng thành thế giới sống động.
Hành trình của một tác phẩm đến với cuộc đời cũng tựa như hạt giống rơi vào đất. Có hạt gặp mảnh đất phì nhiêu của tâm hồn đồng điệu, nó sẽ bén rễ sâu, đâm chồi mạnh, trổ ra những đóa hoa lộng lẫy. Nhưng cũng có hạt lạc vào vùng đất cằn của sự thờ ơ, hờ hững, nó sẽ mãi nằm im trong lòng đất lạnh, chẳng bao giờ biết đến ánh mặt trời. Số phận của “Hoa văn” ấy không chỉ được viết bởi người cầm bút, mà còn được viết tiếp bởi chính những người đọc – những kẻ làm vườn thầm lặng quyết định sự hưng thịnh hay tàn lụi của cả khu vườn văn chương.
Để một tác phẩm thực sự sống, người đọc không thể chỉ lướt qua trang sách như kẻ bộ hành vội vã. Họ phải trở thành những người thợ lành nghề, dùng trái tim mình để cảm nhận, dùng trí tuệ mình để thấu hiểu, dùng vốn sống mình để chiêm nghiệm. Mỗi tác phẩm lớn luôn ẩn chứa nhiều tầng nghĩa, như một đóa hoa nhiều cánh, chỉ hé mở khi có ánh sáng của sự đồng cảm chiếu rọi. Khi người đọc đủ tâm huyết để yêu thương, đủ bao dung để thấu hiểu, họ không chỉ giải mã tác phẩm mà còn sáng tạo ra những giá trị mới, làm giàu có thêm ý nghĩa nguyên thủy. Chính trong quá trình ấy, hương hoa mới thực sự tỏa ngát, cây lá mới xanh tươi thực sự.
Lịch sử văn chương nhân loại đã chứng kiến không ít tác phẩm từng bị lãng quên, chỉ để rồi được hồi sinh bởi những thế hệ bạn đọc biết nhìn xa trông rộng. Có những cuốn sách phải chờ đợi hàng thế kỷ mới tìm được những người đọc tri âm, những kẻ làm vườn kiên nhẫn biết cách vun xới cho giá trị tiềm ẩn. Điều ấy cho thấy sức sống của văn chương không nằm ở sự hoàn hảo ngay lập tức, mà ở khả năng kết nối với con người qua những khoảng cách thời gian và không gian. Và người đọc chính là cầu nối diệu kỳ ấy.
Trong thời đại hôm nay, khi con người bị cuốn vào guồng quay hối hả của đời sống, vai trò của “người thợ đọc” càng trở nên quan trọng. Giữa muôn vàn tiếng ồn ào hỗn độn, họ là những người lắng tai nghe những âm thanh tinh tế nhất, giữa rừng chữ nghĩa bạt ngàn, họ là những kẻ biết nhận ra đóa hoa thực sự quý giá. Bằng sự nhạy cảm và thẩm mỹ của mình, họ không chỉ cứu những tác phẩm hay khỏi nguy cơ bị lãng quên, mà còn góp phần thanh lọc môi trường văn hóa, hướng cái đẹp đến những giá trị đích thực.
Mỗi tác phẩm văn chương chân chính là một thông điệp được gửi vào không gian và thời gian, chờ đợi sự hồi đáp. Và bạn đọc, với tư cách là những người thợ tần tảo, chính là những người giải mã thông điệp ấy, biến nó thành một phần của đời sống. Chỉ khi nào còn những người đọc biết yêu thương, biết thấu hiểu và trân trọng cái đẹp, thì văn chương mới thực sự sống lâu với đời, như đóa hoa kia mãi tỏa hương nhờ bàn tay chăm sóc của người làm vườn. Trong vườn văn chương nhân loại, mỗi chúng ta đều có thể trở thành một người thợ tài hoa góp phần vun trồng nên những đóa hoa bất tử.
