10 câu nhận định phê bình văn học giúp bài văn siêu mượt.
- “Cái Đẹp chân chính không tồn tại như một phạm trù tĩnh tại, mà nó được sinh ra từ sự giằng xé, đổ vỡ và cả nỗi đau của hiện thực; nó là ánh sáng lóe lên từ trong bóng tối của bi kịch.”(Quan điểm mỹ học của F. Dostoevsky).
- “Chức năng cao cả của văn học không phải là tái hiện cái Đẹp dễ dãi của hiện thực bề ngoài, mà là phát hiện và sáng tạo nên một hiện thực thẩm mỹ mới, nơi cái Đẹp thậm chí có thể ẩn mình trong sự xấu xí, thô ráp.”(Gs. Nguyễn Đăng Mạnh).
- “Cái Đẹp trong nghệ thuật ngôn từ không nằm ở sự hoa mỹ của ngôn từ, mà nằm ở sự cô đúc, chính xác đến mức một từ ngữ cũng có sức gợi cả một vũ trụ cảm xúc và liên tưởng.”(A.Puskin – nhà thơ Nga).
- Tiêu chuẩn của cái Đẹp luôn vận động và mang tính lịch sử; điều được coi là đẹp trong một thời đại có thể bị lãng quên hoặc bị phủ nhận trong một thời đại khác, phản ánh sự thay đổi trong tâm thức và hệ giá trị của con người. (Góc nhìn mỹ học Marxiste và xã hội học nghệ thuật).
- “Cái Đẹp của nhân vật văn học thường được đo bằng chiều sâu nội tâm, sự phức tạp trong tính cách và sự tự ý thức về bi kịch của chính mình, chứ không phải ở hình thức bên ngoài.”(L. Tolstoy).
- Văn học cách mạng định nghĩa lại cái Đẹp: cái Đẹp gắn liền với lý tưởng anh hùng, với vẻ đẹp của sự hy sinh, của ý chí kiên cường và tinh thần cộng đồng, vượt lên trên cái Đẹp cá nhân đơn thuần.(Đặc trưng của văn học giai đoạn 1945-1975 ở Việt Nam).
- Cái Đẹp đích thực luôn chứa đựng một “nỗi buồn”, một sự mất mát khôn nguôi, bởi nó là sự phản chiếu của cái hoàn mỹ vĩnh hằng trong thế giới khuyết thiếu và phù du của con người.(Tư tưởng gần với chủ nghĩa Lãng mạn và triết học cổ điển Đức).
- “Nghệ thuật đi tìm cái Đẹp không phải để ru ngủ con người, mà để “đập tan sự im lặng”, đánh thức những xúc cảm thẩm mỹ bị che lấp và khiến họ đối diện với những vấn đề của kiếp người.”(L. Tolstoy).
- “Trong văn học, cái Đẹp thường được khám phá thông qua sự tương phản và đối lập: thiện/ác, sáng/tối, cao cả/thấp hèn… để từ đó làm bật lên chân lý và vẻ đẹp tiềm ẩn.” (L. Tolstoy).
- Cái Đẹp của tác phẩm văn học hoàn thiện nằm ở sự hài hòa giữa nội dung tư tưởng sâu sắc và hình thức nghệ thuật độc đáo, nơi mỗi chi tiết, mỗi câu chữ đều góp phần thể hiện trọn vẹn thế giới quan và phong cách của người nghệ sĩ. (Sách Lý luận văn học).
Nguồn từ Ths. Phan Danh Hiếu
Những câu lý luận này có thể được sử dụng như những luận điểm nền tảng, những “chìa khóa vàng” để mở ra các phân tích, bình giảng hoặc nghị luận văn học về đề tài cái Đẹp.
